پاورپوینت بررسی ضوابط ، استانداردها و برنامه فیزیکی طراحی موزه مردم شناسی
 
بخشی از مطلب
محل وساختمان موزه:مکانی که موزه در آن واقع می شود اهمیت فراوان دارد وباید دارای امتیازات 
خاص باشد.موزه باید در جایی از شهر قرار گیرد که دسترسی به آن برای همگان آسان باشد و از 
سوی دیگر به سبب خصلت فرهنگی آن بهتر است که در کنار کتابخانه،مدارس،دانشگاه ها و سایر
 مراکز فرهنگی واقع شود تا افرادی که در موسسات نامبرده رفت وآمد دارند از موزه نیز بتوانند
 استفاده نمایند.                                                                                                      امروزه معمولاً موزه در میان یک محوطه سرسبز و یا یک پارک احداث می شود؛زیرا درختان 
پارک به تصفیه هوای اطراف،ایجاد رطوبت لازم،مقابله با گردوغبار و دود و سروصدا به منزله 
حفاظ عمل می کنند.تأسیس موزه در محوطه سرسبز مزیت دیگری هم دارد،زیرا هنگامی که هوا 
مساعد باشد می توان بخشی از مجموعه را به محوطه خارج نیز منتقل کرد و به نمایش گذاشت که 
سبب جلب بازدید کننده بیشتر می شود اما باید توجه داشت که تعداد درختان نباید زیاد باشد به نحوی 
که سدی برای بازدیدکننده ایخاد نماید و او را از دنیای خارج بدور سازد.
خوانایی مسیر: در طراحی یک موزه به منظور نمایش،باید به نکات خاصی توجه نمود تا 
بازدیدکنندگان لز موزه بتوانند به راحتی و بدون اینکه در فضاهای پیچ در پیچ آن سردرگم گردند به 
راحتی در مسیری روشن به حرکت درآمده و از کلیه سالن های نمایش در صورت تمایل از ساختمان 
موزه خارج شوند.
تناسبات اشیاء با سالنهای نمایش:تالارهای نمایش میی بایست که متناسب با ابعاد و اندازه های اشیاء 
مورد نمایش انتخاب شود.برای مثال در سالنی بزرگ به نمایش در آوردن آثار ظریف و کوچک که 
بازدیدکننده می بایست در فاصله نزدیک به آن قرار گیرد به هیچ وجه مناسب نیست و بالعکس آثار 
هنری در اندازه های بزرگ را در تالارهای کوچک به نمایش در آوردن صحیح نمی باشد.
ایجاد ارتباطی با فضای بیرونی:از آنجایی که عموماً سالنهای نمایش اشیاء و آثار مختلف در موزه ها 
فضایی بسته را تشکیل می دهند و نورهای غیر مستقیم طبیعی و مصنوعی روشنایی این مکانها را 
تأمین می کنند می بایست در مسیر حرکت بازدیدکنندگان مکانهایی را جهت دید به فضایی باز(گل و 
گیاه)ایجاد نمود تا از احساس دلتنگی از یکنواختی مسیر حرکت بازدیدکننده کاسته شود و وی را 
تشویق به ماندن نماید.
ایجاد نمایشگاههای موقت در زمینه های هنری: به منظور هرچه فعالتر کردن ساختمان یک موزه می 
بایست در جوار عملکرد اصلی یک موزه که همانا تالارهای نمایش،در دوره های طولانی تر برگزار 
می شوند،یک سری تالارهای آزاد به منظور برپایی نمایشگاه های دوره ای و فصلی از آثار با 
ارزش در زمینه های مختلف هنری از هنرمندان قدیمی و یا معاصر(در رابطه با طبیعت)پیش بینی 
نمود.تا همواره برنامه های جدیدی به منظور بازدید افرادی که قبلاً از تالارهای اصلی و دائمی موزه 
دیدن کرده اند فراهم نمود.و تا ارتباط این گونه افراد با موزه همواره حفظ شده باشد.
ایجاد فضای تحقیق و کتابخانه: ایجاد فضاهایی به منظور تحقیق و آموزش در زمینه های خاص،به 
رشد و تکامل ذهنی و فرهنگی افراد علاقه مندکمک موثری می نماید.به طور مثال وجود کتابخانه ای 
با کتبی در زمینه های مختلف موجود در موزه به منظور تحقیق افراد علاقه مند.
ایجاد سالن نمایش:وجود سالن های نمایش فیلم،اسلاید،سخنرانی وغیره به منظور آموزشهای سمعی و 
بصری به مراجعین چنین مراکزی.
آموزش فنی و حرفه ای :ایجاد کلاسهای آموزش تئوری و عملی به منظور ارتقاء سطح فرهنگ و 
آموزش جوانان کشور و تشویق به فراگیری هنرها و فن ها و آموزش مرمت این گونه آثار و خلق آن.
ورودی و خروجی 
ورودی نمایشگاه اولین و مهمترین عنصر برای بازدیدکننده هاست این عنصر باید در مکانی واقع 
شود که بتواند بعنوان مهمترین عنصر بنا است ،نقش خود را به خوبی ایفا کند.
رابطه ورودی و پیش فضا:
با توجه به این که نمایشگاه خود نیز از قسمتهای نسبتاً پر سرو صدای مجموعه است وجود در،بعنوان 
فیلتر صوتی کاملاً غیر ضروری است و نیز چون عواملی مانند دما و رطوبت بر اشیاء تأثیر گذار
 است باید آنها را جهت حفاظت در محفظه های بسته قرار داد. در صورت تعبیه در،عرض درها به 
هیچ وجه نباید از عرض راهرو کمتر باشد و بهتر است فضای مکثی قبل یا بعد از عبور از ورودی 
طراحی گردد.
عرض و ارتفاع ورودی و خروجی باید به گونه ای باشد که جوابگوی نیاز ساعات پیک نمایشگاه 
(روزهای تعطیل،روزهای افتتاحیه در گالریها یا فضاهای دیگر که به نوعی ترافیک گالریها را تحت 
الشعاع قرار می دهد)باشد.
سیرکولاسیون
مسیر عبور و کیفیت حسی آن از مهمترین عوامل درک فضا و درک اشیاء است.در واقع 
سیرکولاسیون مناسب ارتباط صحیح بین فضا ها را تأمین کرده و از تداخل حرکت و ترددهای 
اضافی جلوگیری می کند.بعبارت دیگر تماشاگر باید موقعیت و جهت خود را در این میان به وضوح 
درک کند.اینکه آیا باید مرتب از چپ به راست و از راست به چپ در حرکت باشد و یا اینکه یک 
خط سیر را دنبال کند و در یک مسیر به انتها رسیده و خارج گردد.از دیدگاه روانشناسی گذر مکرر 
از بک مسیر آن را طولانی تر جلوه می دهد.
مسیر حرکت یک بازدید کننده در موزه کاملاً داوطلبانه است.و کلیه مسیرها باید از فضای حرکت
 بازدید کنندگان جدا باشد این تفکیک باید به گونه ای صورت گیرد که برای بازدید کنندگان محسوس 
نباشد با این هدف میتوان به دو عرصه جداگانه دسترسی پیدا کرد.از عوامل موثر در احساس سیال 
بودن مسیر حرکت پرهیز از تقاطع و موانع گردشی و حرکتی است. مطالعات و تحقیقات به عمل 
آمده توسط ایکوم نشان می دهد که 70% از افرادی که به نمایشگاه می روند تمایل از چپ به راست 
دارند و نیز اکثراً دوست ندارند که از یک مسیر دو بار عبور کنند.وهمچنین علاقه ندارند که در 
سطحی پایین تر از سطح ورودی قرار گیرند.
بر اساس مطالعات فوق طول مسیر حرکت نباید از 100 متر تجاوز کند. باید در محل قرار گیری 
ویترینها  گشایش جهت مکث افراد ایجاد کرد و نصب حفاظ بین بازدید کننده و ویترینهای نمایش 
ضروری به نظر می رسد.حداقل عرض راهروها 3متر و حداکثر 8 متر(جهت ایجاد محصوریت در 
فضا با توجه به ارتفاع)می باشد. وجود مبلمان در مسیر تماشای گالریها برای استراحت و مکث 
ضروری است.بخصوص سالمندان و کودکان که در مسیرهای طولانی احتیاج به استراحت دارند
 .مکانیابی مناسب مبلمان باعث ایجاد مرزبندی مشخص بین مسیر تماشای گالریها و محل مکث و 
استراحت در ذهن بازدید کننده خواهد شد.
 
ضوابط طراحی موزه
تالار ورودی:درهای ورودی موزه باید به حدی باشد که محافظت و کنترل آنها برای نگهبانان آسان و 
میسر باشد.وضع مطلوب آن این است که موزه فقط یک در ورودی عمومی اصلی و وسیع داشته 
باشد و توسط چراغ یا علامتهای دیگر کاملاً مشخص باشد.این در باید به سرسرا و یا اتاق ورودی 
موزه منتهی شود.
در این اتاق بخش فروش بلیط،میز اطلاعات و فروش انتشارات قرار دارد.در و یا درهای ورودی 
موزه باید از نظر تزئینات ساده و با سبک معماری بومی و معمول در جامعه هماهنگ باشد،همچنین 
اندازه آنها باید چنان باشد که تعداد زیادی از افراد در یک لحظه بتوانند به آسانی از آنها عبور
 کنند.اتاق ورودی موزه باید به گونه ای ساخته و تزیین شود که نظر مردم را جلب نماید و معرف 
موزه نیز باشد. زیرا این اتاق نخستین بخش موزه است که بازدیدکننده به آن وارد می شود.محوطه 
ورودی نباید آنقدر وسیع باشد که بازدیدکننده در آنجا احساس غریبی و گم شدن نماید و از سوی دیگر
 باید آنقدر وسعت داشته باشد که گروههای بازدیدکننده براحتی در آن گرد آمده،از آنجا به سوی 
تالارهای نمایش حرکت کنند .این محوطه را نباید از میز و صندلی و دیگر وسایل انباشته کرد،فقط 
چند صندلی یل یکی،دو نیمکت کافی است.نقشه دیواری راهنمای موزه نیز باید در این قسمت نصب 
شود وجزوه های راهنمای موزه را نیز می توان بر روی میزهای کوچک در این محل قرار
 داد.سلعت دیواری،تلفن عمومی و حتی صندوق پست نیز از وسایل ضروری این محوطه است.
 
گالری ها:
امروزه به هنگام احداث موزه ها سعی می شود که تالارهای نمایش "انعطاف پذیر" باشند،بدین معنا 
که تالارها واتاق های موزه به نحوی ساخته شوند که بتوان در آنها به آسانی تغییراتی ایجاد و شکل و 
اندازه آنها را در صورت نیازتغییر داد. برای انعطاف پذیر نمودن تالارهای نمایش می  توان از 
دیواره ها یا پانلهای سبک که در یکدیگر قفل می شوند استفاده کرد.
ساختار عمومی گالری ها:فضای نمایشگاه بخش مهمی در این مجموعه به شمار می رود که 
خصوصیات آن بر مجموعه تأثیر می گذارد.تجربه فرد از فضای سه بعدی نمایشگاه نتیجه یک 
ادراک سریع است.این ادراک در محیطی با ساختار روشن،آسان تر و با خستگی کمتر به دست می 
آید تا در فضائی که ترکیب ضعیف و ناخوانایی دارد.
نمایشگاه نوع خاصی از فضا است که در آن علاوه بر رابطه انسان-فضا یک رابطه پیچیده بین فضا 
و شیء وجود دارد.در قسمتهایی از نمایشگاه که دارای مجموعه های نمایشی ثابت است،معماری را 
می توان تا حد امکان با اشیاء تطبیق داد ولی در قسمت های قابل انعطاف،این امر فقط از طریق 
تزئینات و تمهیدات فراوان عملی است.
حرکت و دسترسی گالری ها:
حرکت ودسترسی قسمتی از امر ارائه و نمایش اشیاء و عامل مهمی در سازماندهی فضائی نمایشگاه 
است.زیرا به طور نظری هیچ فضائی در منطقه نمایش اشیاء منحصراً به رفت وآمد اختصاص 
نداشته و هیچ راهرو یا راه پله ای نباید حرکت سیال در لین منطقه را محدود کند.دستیابی به این 
شرایط با اجتناب از مسائل روز امکان پذیر است.الف)اجتناب از محدودیتهای با وقفه 
ب)اجتناب از اختلاف سطوح زیاد
درهای ورود تالار نبایدمتعدد باشد و همچنین چندین تالار نباید به موازات یکدیگر ساخته شود؛زیرا 
در این صورت احتمال گم کردن راه برای بازدیدکننده زیاد می شود.در صورتی که چندین تالار در 
دو طرف قرار دارند توصیه می شود که یک راهرو در میان تالارها قرار داشته باشد تا به
 بازدیدکنندگان کمک کند که از یک تالار به آسانی به تالار دیگر بروند.
 
نور
میزان تابش نور طبیعی یا مصنوعی در گالریها واستفاده مناسب از هر کدام آنها از موضوعات بسیار 
مهم در طراحی داخل فضای نمایشگاه است نور باید به میزانی تابانده شود که بیننده بتواند:
1.موضوع مورد نمایش را به وضوح ببیند.
2.آنرابه خوبی درک کند.
کم یا زیاد بودن نور باعث خستگی و بی حوصلگی تماشاگر خواهد شد.
و.....